Praktyczna doniosłość przepisów dotyczących rękojmi za wady rzeczy sprzedanych nie podlega dyskusji. Warto mieć jednak świadomość wchodzących nowelizacji – sejm 4 listopada 2022 uchwalił ustawę, która z dniem 1 stycznia 2023 roku wniosła zmiany do ustawy o Prawach konsumenta, do Kodeksu cywilnego oraz do ustawy Prawa prywatnego międzynarodowego. Zmiany uchwalone przez sejm wynikały z obowiązku implementacji unijnych dyrektyw: cyfrowej, towarowej oraz dyrektywy w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży. Przyjrzyjmy się zatem nieco bliżej zachodzącym zmianom.

Co zakłada nowelizacja przepisów rękojmi?

Ustawa z listopada, która weszła w życie z dniem 1 stycznia, przeniosła przepisy o rękojmi konsumenckiej z Kodeksu cywilnego do ustawy o Prawach konsumenta. Od teraz rękojmia konsumencka będzie obejmowała nie tylko umowy sprzedaży, lecz także umowy o dzieło i umowy dostawy. Wprowadzono również nowe przepisy do ustawy o Prawach konsumenta (z dnia 30 maja 2014 r.), wskutek czego przepisy w Kodeksie cywilnym o rękojmi dotyczące wad nie będą stosowane do umów zawieranych z konsumentem.

Celem wspomnianych wyżej dyrektyw była maksymalna harmonizacja przepisów rynku wewnętrznego, które dotyczyły ochrony konsumentów, w szczególności przez ustanowienie przepisów o treściach lub usługach cyfrowych (definicja legalna w art. 2 pkt 5a ustawy o Prawach konsumenta). Mowa tu konkretnie o wymaganiach dotyczących:

zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową,
środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową, lub ich niedostarczenia oraz sposobów korzystania z tych środków,
zmiany treści cyfrowej lub usługi cyfrowej.

Uprawnienia kupujących dotyczące rękojmi

Nie można pominąć zmian związanych z uprawnieniami kupującego, którym jest konsument. Do 31 grudnia 2022 r. kupujący mógł zażądać od sprzedawcy wymiany rzeczy na wolną od wad lub zażądać usunięcia usterek. Jeśli jednak doprowadzenie rzeczy do stanu zgodnego z umową w sposób, który wybrał kupujący, było niemożliwe lub wymagało nadmiernych kosztów, należało wybrać inną metodę.

Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi 1 stycznia 2023 r. konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, gdy przedsiębiorca odmówi doprowadzenia towaru do zgodności z umową albo nie doprowadzi towaru do zgodności z umową.

Zauważyć należy także, iż na skutek nowelizacji wydłużone zostały terminy przedawnienia roszczeń związanych z niezgodnościami towarów z umową. Na uwagę zasługuje również nowa konstrukcja zajmująca miejsce terminów „wady fizyczne” oraz „wady prawne”, która została uogólniona właśnie do terminu „niezgodności towaru z umową”.